برمکیان؛ بزرگترین خاندان ایرانی و دیوان سالار در روزگار عباسی
به گزارش مجله سی نوا، به گزارش خبرنگاران، برمکیان بزرگترین خاندان ایرانی و دیوان سالار عصر شکوه خلافت و بلکه بزرگترین وزیران در همه دوران عباسی به شمار می فرایند. سید محمدصادق سجادی، مؤلف کتاب تاریخ برمکیان، در دو بخش به تاریخ این خاندان بانفوذ در خلافت عباسی پرداخته است. بخش نخست کتاب تحقیقی است درباره وجه تسمیه، چگونگی برآمدن، وزارت یافتن و پایان سقوط برمکیان بر اساس معتبرترین اسناد و منابع موجود.
بخش دوم نیز تصحیح انتقادی متن کهنی است به نام رساله اخبار برمکیان در ترجمه فارسی مجموعه ای از اخبار و روایت های مربوط به برمکیان که یکی از معاصران ایشان به نام ابن غسان گردآورده بود. سجادى درباره تاریخ برمکیان این چنین می گوید: خاندانی مشهور و کهن دیوان سالار ایرانى است که از منطقه خراسان وارد دستگاه خلافت اموى شدند و در برابر آن فعالیت کردند و بعد در دوره عباسى مشاغل بسیار مهمى؛ از جمله حکومت بعضى از ایالت هاى ایران و وزارت خلیفه هارون الرشید را به دست گرفتند.
یکى از مهم ترین نقش هاى این خاندان انتقال دستگاه ادارى ایران به قلمرو خلافت اسلامى است. در حقیقت سازمان دیوان سالارى ایران کهن از طریق برمکیان وارد عصر اسلامى شد. علاوه بر این، خاندان برمکى از دانشمندان، مترجمان و ادبیان قرن دوم هجرى بودند و در نهضت ترجمه و سپس تألیف در قلمرو اسلام نقش مهمى ایفا نموده اند.
موجودیت سیاسی برمکیان دو ویژگی داشت: نخست این خاندان در مقایسه با پیشینیان و معاصران خود مانند ابومسلم و... عمر طولانی تری کردند؛ دوم تحول سیاسی این خاندان همراه با برنامه ریزی بود. این تحول با نقش عادی در حرکت عباسیان آغاز، و با پذیرش بعضی مناصب حکومتی به مرحله دیگری وارد شد و سپس خاندان عباسی نفوذ کردند. یعنی این تحول از یک نفوذ ساده آغاز شد، ولی کم کم آفتاب اقبال این خاندان غروب کرد و زمینه سقوط شان فراهم شد. قدرت و ثروت افسانه ای بیشتر آنان به تدریج حس رقابت و حسادت بزرگان عرب را برانگیخت و موجب دشمنی آنان با برمکیان و سعایت ایشان نزد خلیفه شد و در نتیجه ، هارون برمکیان را خطر واقعی برای حکومت خود برشمرد.
منبع: ایبنا - خبرگزاری کتاب ایران