الیور استون: مامور امنیتی آمریکا نیستم - مجله سی نوا

به گزارش خبرنگاران، بنابر گزارش رسیده از جشنواره دنیای فجر؛ الیور استون کارگردان، نویسنده و تهیه کننده هالیوودی آخرین کارگاه دارلفنون سی و ششمین جشنواره دنیای فیلم فجر را در کاخ جشنواره برگزار کرد.

پیش از آغاز کارگاه، مازیار میری مدیر دارالفنون سی وششمین جشنواره دنیای فیلم فجر ضمن ابراز خوشحالی از حضور الیور استون در ایران از وی برای اینکه بلافاصله پس از بازگشت از اصفهان به کارگاه آمده است، تشکر کرد.

همچنین کلیپی کوتاه از این کارگردان پخش شد که در آن قسمتی از بعضی آثار او به همراه مصاحبههایش با مهمترین رسانههای دنیا به تصویر کشیده شده بود.

استون با اشاره کوتاهی از زندگی ناخوشایند خود در دوران کودکی و نوجوانی گفت: من پدر سختگیری داشتم که البته همیشه به من پول خوبی می داد و من با آن پول کتاب های مصور می خریدم. در 18 سالگی به دلیل مسائلی که با والدینم داشتم خانه را ترک کردم. پس از آن وارد یک دوران گیج کننده و دردناک شدم و چندین شغل عوض کردم و حتی به عنوان معلم به ویتنام رفتم.

وی ادامه داد: سپس به شهرم بازگشتم و کتابی با 1300 صفحه نوشتم که البته هرگز منتشر نشد و این برایم اتفاق دردناکی بود. پس از آن بود که برای بار دوم شهرم را ترک کردم و به عنوان سرباز به ویتنام رفتم. باور من این بود که با کمونیسم مبارزه می کنیم و پروپاگاندای حکومت را باور کرده بودم، اما پس از بازگشت از جنگ به شدت احساس کرختی می کردم، برای همین دوباره رو به نوشتن آوردم و تصمیم گرفتم صلح طلب باشم. من در دوران جوانی احساس عمیقی از خشم داشتم چیزی که هنوز هم احساس می کنم. در حقیقت ساخت فیلم به من کمک می کند تا بتوانم با این مساله کنار بیایم.

کارگردان فیلم سینمایی متولد چهارم جولای با تاکید بر اینکه در همه قسمت های دنیا فرایند ساخت آثار انتقادی چه از حیث دریافت مجوزها و چه از حیث پیدا کردن سرمایه گذار کار بسیار سختی است، بیان کرد: من برای آغاز فیلمسازی ام مسائل بزرگی داشتم. قبل از اینکه وارد هالیوود شوم سه فیلم کوتاه ساخته بودم که یکی از آنها چندان بد نبود اما وقتی وارد هالیوود شدم خیلی سخت توانستم اولین اثرم را بسازم که اصلاً چیز خوبی از آب درنیامد و شکست تجاری خورد.

استون ساخت فیلم سینمایی سالوادور را نقطه عطفی در زندگی کاری اش بیان کرد و گفت: با اینکه این فیلم چندان پیروز نبود ولی برای من اعتبار بزرگی آورد. پس از آن پیروز شدم فیلم پلیتون (جوخه) را بسازم که پیروزیت تجاری بسیار بزرگی بود.

کارگردان فیلم سینمایی قاتلین بالفطره در پاسخ به یکی از دانشجویان درباره واکنش یک کارگردان در قبال درخواست حکومت برای ساخت فیلم سفارشی، توضیح داد: وقتی در سیستمی هستید که به شما می گویند چه فیلمی بسازید باید آدم باهوشی باشید. سیستم میگوید من برای این فیلم ها هزینه می کنم و اگر میخواهید فیلمساز باشید ناگزیر هستید که فیلم بسازید، بنابراین باید بتوانید با قوانین بازی کنید. متاسفانه امروز پول و سرمایه تعیین کننده همه چیز است و دوران سختی را پشت سر میگذاریم. با این حال باید سعی کنید همیشه انسانیت اتان را زنده نگه دارید.

کارگردان فیلم سینمایی موزیکال درها ساخت این اثر را که درباره زندگینامه جیم موریسون موزیسین آمریکایی است، بسیار لذت بخش توصیف کرد و گفت: به نظر من موریسون بیشتر شاعر بود تا خواننده و یک زندگی به شدت رمانتیک در ذهنش داشت. او البته زندگی ناسالمی داشت و در جوانی هم فوت شد برای همین موریسون را به عنوان الگو به هیچ کس توصیه نمی کنم. با این حال فکر می کنم او فردی بود که می خواست از همه بندها رهایی پیدا کند.

استون در پاسخ به دانشجویی که نظر وی را درباره ولادیمیر پوتین رییس جمهوری روسیه پرسیده بود، توضیح داد: پوتین سیاستمدار بسیار بزرگی است و 18 سال است که در بالاترین سطوح قدرت حضور دارد. من برای ساخت مستند گفتگو با آقای پوتین بیش از 30 ساعت با او مصاحبه کردم. پوتین هرگز پیش از مصاحبه از من محور سوالاتم را نمی پرسید و پس از مصاحبه هم درخواست هیچ ادیتی نکرد.

وی ادامه داد: روسیه منابع بسیار غنی دارد و یک کشور بزرگ هسته ای است. فکر می کنم در آمریکا خیلی بد با موضوع روسیه برخورد می شود. رسانه های غربی همیشه نام پوتین را با صفت های خوارکننده به کار می برند. متاسفانه در بحث سیاست همه چیز را ایدئولوژی تعیین می کند و من اصلا این موضوع را دوست ندارم. من سعی کردم در این مستند مثل فیلمسازان رفتار کنم نه مثل ژورنالیست ها.

کارگردان فیلم سینمایی اسنودن درباره اهمیت ورود کارگردانان جوان به ساخت فیلمهایی در حوزه سایبری گفت: امروز با وجود گسترش دنیای سایبری کسی درک درستی از آنچه که دولت از ما می داند، ندارد. ما نمی دانیم ولی باید بدترین احتمال را دهیم. در آمریکا مردم به ناظران خودشان اعتماد دارند در حالی که این دیدگاه اشتباهی است. دنیای سایبری قدرت نامحدودی برای حکومت بوجود آورده است، بدون اینکه کنترلی رویش وجود داشته باشد. بودجه های نظامی به شکل وحشتناکی رشد کرده است در حالی که هزینه های اجتماعی را کاهش داده اند. آمریکا البته معتقد است که روسیه، ایران و کره شمالی باعث افزایش بودجه نظامی شده اند.

وی ادامه داد: امروز شاهد یک جنگ امنیتی سایبری هستیم که پول زیادی در آن خرج می شود. در آمریکا فرماندهی سایبری وجود دارد که در حقیقت رکن پنجم ارتش این کشور است. شرکت های خصوصی اطلاعات را خریداری می کنند و حتی گاهی دولت ها با این شرکت ها همدست می شوند.

استون درباره فیلم سینمایی اسنودن گفت: من دوست دارم فیلمی بسازم که کسی دوست نداشته باشد آن را بسازد و اسنودن همچین فیلمی بود. ما در آمریکا و در همه کشورهای دیگر دنیا به فاش کننده ها احتیاج داریم. البته با توجه به مضمون فیلم به سختی برای اسنودن توانستیم پخش کننده پیدا کنیم و در آمریکا هم به فروش مناسبی نرسیدیم چون این شخص قهرمان جذابی برای آمریکایی ها نیست و در فیلم با مشت توی صورت کسی نمی زند!

این کارگردان ادامه داد: من بارها با اسنودن واقعی ملاقات کردم و اطلاعات فنی زیادی از او گرفتم. بیشتر مردم در آمریکا فکر می کنند اسنودن آدم خوبی نیست چون رازها را فاش کرده است. در آژانس امنیت ملی نیز میگویند او ناقض قانون اساسی است. رابطه اسنودن با نامزدش در این فیلم کاملاً واقعی است و این دختر هیچ اطلاعی از شغل او نداشت.

کارگردان فیلم سینمایی جوخه در پاسخ یکی از دانشجویان که از وی خواسته بود در مورد چگونگی ساخت فیلمهایی که محتوایی ضد سیاست های آمریکا دارند توضیح دهد، بیان کرد: بعضی در آمریکا و حتی ایران فکر می کنند چون تا حالا کشته نشده ام پس حتماً من مامور CIA هستم! در حالی که من تا به حال حتی یک مامور CIA را ندیدم. البته این سازمان سعی می کند روی پروژه های من اثرگذار باشد چون نفوذ زیادی در هالیوود دارد. حتما به خاطر دارید برای جایزه فیلم آرگو از کاخ سفید به مراسم اسکار تماس گرفته شد. این نشان می دهد هالیوود و واشنگتن چه ارتباط عمیقی با هم دارند.

وی در مورد پرسش یکی دیگر از دانشجویان که پرسیده بود کارگردان خوب دیکتاتور است یا دموکرات؟ بیان کرد: من فکر می کنم کارگردان باید هم دیکتاتور و هم دموکرات باشد و شما باید قبل از اینکه سر صحنه بروید سعی کنید مسایل را بین عوامل حل کنید. کارگردانی یک محک هم است و من یاد گرفته ام حتی با سوال ها و رفتارهای احمقانه هم صبورانه رفتار کنم.

استون در جواب به سوال دانشجوی سوئدی با این مضمون که چگونه میتوان فیلمنامهای چند لایه نوشت، بیان کرد: من سعی میکنم تا می توانم در فیلم هایم کشمکش ایجاد کنم مثلاً اگر سر میز شام هستید به همسرتان بگویید این چه چیز مسخرهای ست که درست کردی! البته شاید شما نتوانید درک کنید چون در سوئد اصلا عصبانی نمی شوید. (با خنده)

این کارگردان آمریکایی در پاسخ به یک دانشجوی چینی که نظرش را درباره کار کردن با فیلمسازان این کشور پرسیده بود، گفت: من چند بار سعی کرده ام آنجا فیلم بسازم ولی سانسور مانع شد.

وی ادامه داد: فیلم خوب همیشه راه خودش را پیدا میکند البته ممکن است بهای ساخت فیلم شجاعانه زندان باشد.

استون در مورد چگونگی انتخاب بازیگر در فیلمهایش توضیح داد: باید کسانی را انتخاب کنید که بیننده از دیدن آنها لذت ببرد نه اینکه یک مرد و زن به دردنخور و کسل کننده بگذارید چون در زندگی روزمره داریم اینگونه افراد را میبینیم. من درک نمی کنم چگونه فیلم های ایرانی و هندی تا این حد خسته کننده می شوند و در آخر هم در بعضی جشنوارهها جایزه میبرند!

وی در جواب دانشجوی ایرانی در مورد تحریف تاریخ در فیلم اسکندر گفت: من از نگاه خودم این فیلم را ساختم که با نگاه شما متفاوت است. کسی امروز وجود ندارد که در زمان تاریخی این فیلم زندگی کرده باشد تا به ما بگوید دقیقاً چه اتفاقاتی افتاده یا ملکه ایران در زمان هخامنشی چه شکلی بوده است. البته موافقم که زمان خیلی بدی را برای ساخت فیلم اسکندر انتخاب کردم چون بوش جنگ علیه عراق را چندی بعد از اکران فیلم آغاز کرد و من خبر نداشتم قرار است چه اتفاقی بیفتد. از طرف دیگر متاسفانه کمپانی برادران وارنر فیلم را آنگونه که می خواستند ادیت و 26 دقیقه از فیلم را حذف کردند. پیشنهاد می کنم همه نسخه دی وی دی 2014 این فیلم را که به صورت دلخواه من ادیت شده است تماشا کنند.

این کارگردان در سرانجامی کارگاه با اشاره به وجود تلفن های هوشمند، دوران تجارت فیلم های هالیوود را تمام شده دانست و گفت: شاید خیلی از شما هنوز از من سوالات زیادی داشته باشید، من در حال نگارش دفتر خاطراتم هستم و در آنجا به خیلی از مسایل پاسخ داده ام.

در سرانجام این کارگاه مازیار میری دیپلم دارالفنون را به الیور استون اعطاء کرد و دانشجویان به همراه رضا کیانیان و فاطمه معتمد آریا با این کارگردان عکس یادگاری دریافتد.

بنا بر این گزارش، از ورود خبرنگاران و اهالی رسانه به این کارگاه آموزشی جلوگیری شد و مسئولان جشنواره وعده پرسش و پاسخ با الیور استون را در یک نشست خبری دادند که طبق برنامه از پیش اعلام شده باید روز چهارشنبه 5 اردیبهشت از ساعت 10:30 تا 11:30 برگزار شود.

الیور استون، کارگردان، نویسنده و تهیه کننده ضدجنگ که به واسطه کارگردانی سری فیلم هایی که درباره جنگ ویتنام ساخت، به شهرت رسید و تاکنون سه بار پیروز به دریافت جایزه اسکار شده است.

جوخه (1986)، متولد چهارم جولای (1989) و بهشت و زمین (1993)، سه گانه معروف جنگی استون هستند، هرچند هریک جنبه های مختلفی از جنگ را به تصویر کشیده است.

وال استریت، وحشی ها و قاتلین بالافطره و ساخت چندین مستند سیاسی از جمله دیگر آثار شاخص این کارگردان آمریکایی به شمار می رود.

وی در سال 1978 برای فیلم قطار سریع السیر نیمه شب پیروز به کسب جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اقتباسی شد و دو بار نیز برای فیلم های پلیتون (1986) و متولد چهارم جولای (1989) اسکار کارگردانی گرفته است.