دونات، این شیرینی گرد و خوشمزه از کجا آمده است!؟ - مجله سی نوا

شیرینی گرد و خوشمزه ای به نام دونات

دونات نوعی از شیرینی های بسیار خوشمزه است که در حالت سنتی آن در روغن سرخ می شود و از آن به عنوان یک مدل دسر بسیار خوشمزه نیز استفاده می نمایند. از آن جایی که این مدل شیرینی در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان شیرینی محبوب شناخته می شود و همواره خواستار خود را دارد، به اشکال مختلفی در سرسار جهان پخته و به عنوان شیرینی، میان وعده و یا دسری بسیار خوشمزه مورد تهیه و استفاده قرار می گیرد.

پایه پخت تمامی دونات های جهان به این صورت است که این شیرینی را معمولا از سرخ کردن خمیری تهیه شده از آرد و بکیگ پودر که به شکل حلقه هایی شیرین در آمده و وسط آن ها سوراخ است، طبخ و آماده می شود. معمولا در طی مراحل درست کردن این شیرینی برای طعم دادن به آن نیز از قند، شکلات یا شربت افرا استفاده می نمایند تا مزه آن خوشمزه تر شود. در طی درست کردن این شیرینی علاوه بر آرد، از تخم مرغ، شیر یا ماست، شکر، روغن و طعم دهنده های طبیعی یا مصنوعی مجاز نیز استفاده می نمایند.

در زمینه درست کردن این مدل شیرینی از دو نوع رایج از پخت آن وجود دارد. در یکی از این مدل ها، خمیر را به شکل حلقه در می آورند و داخل آن نیز سوراخی ایجاد می نمایند و در نوع دیگر نیز شیرینی پخته شده را با مربا، خامه، کاستارد یا ماده شیرین دیگری تزئین می نمایند. معمولا همه این شیرینی را به شکل نوع اول که گردالویی است که وسط آن حفره ایجاد شده است، می شناسند اما باید درباره این شیرینی این نکته را بدانید که البته انواع و مدل دیگری از این شیرینی که شامل مدل توپی، مدل میله ای قدیمی که در بین قنادان از مد افتاده است و یا به شکل مستطیلی نیز وجود دارد که نسبت به این مدل حقیقتا محبوبیت و رواج کمتری دارند. با این حال در حوزه قاره آمریکای شمالی و قاره آمریکای جنوبی این شیرینی را به شکل مربع هم می پزند.

تاریخچه پخت دونات

در زمینه این که اولین فرد خوش سلیقه و خوش ذائقه تاریخ که بوده که دونات را برای اولین بار پخته، مستندات روشنی در دست نیست اما به هر حال و با وجود این که تاریخ پخت این شیرینی خوشمزه به صورت شفاف معلوم نیست اما در سراسر جهان شیرینی پزان و قنادهای بسیاری هستند که بر سر حق مالکیت و امتیاز پخت این شیرینی با هم دعوا دارند. یکی از داستان هایی که درباره این شیرینی وجود دارد این است که این شیرینی برای اولین بار در قرن 19 میلادی از طریق مهاجران هلندی در قاره آمریکا پخته شده است. اما این شیرینی ها روایت دیگری از تاریخ خودشان نیز هنوز دارند.

آقای هانسون گریگوری یک قناد و آشپز آمریکایی است که برای اولین بار در طول تاریخ این ادعا را کرد که نوع حلقه ای شکل این شیرینی را در سال 1847 میلادی و بر روی عرشه یک کشتی تجاری پخته است و در آن موقع هم فقط 16 سال داشته است. او در میان ادعاهایش در این زمینه گفت که برای پخت این شیرینی خوشمزه از تکنیک هایی که از مادر خود آموخته بود، بهره برده است و برای ایجاد و مدل دهی حفره مرکزی که در این شیرینی وجود دارد از قلع جعبه کشتی استفاده کرده است.

به این صورت که این قناد توضیح داده است؛ او از مادر خود یاد گرفته که برای طعم دهی به این شیرینی از ادویه هایی همانند جوز، دارچین، فندق و یا گردو و پوست لیمو استفاده کرده است و دستور العمل مخصوص و جادویی او همین ادویه ها بوده اند. از طرفی دیگر یک مستند تاریخی و مکتوب وجود دارد که این ادعا را شاید تا حدی تایید نماید.

قضیه از این قرار است که زمانی که اولین دفعه ای که نام شیرینی مشابه پخته شد در یک کتاب شیرینی پزی آن هم از نوع انگلیسی آمده است به سال 1803 میلادی باز می شود! در این کتاب آمده است که دستورالعمل پخت این شیرینی از یک دستورالعمل پخت شیرینی آمریکایی، اقتباس شده است. به هر حال پس از کندوکاوهای بسیار درباره پخت این شیرینی، در سال 2013 میلادی یک نظریه نو برای پخت این شیرینی پیدا شد. در این سال، دستورپختی شبیه به دستورالعمل تهیه این شیرینی مربوط به سال 1800 میلادی که طرز پخت غذایی به نام Dow nuts را توضیح داده بودند، به دست آمد.

به نظر می رسد که تاریخچه پخت این شیرینی از هر قسمتی که آن را می کاویم به آمریکا و قرن 19 میلادی خواهیم رسید و این دو با هم پیوند عمیقی دارند. مردم آمریکا هم هر سال اولین آدینه ماه ژوئن را جشن می گیرند و آن را به نام روز ملی دونات نام گذاری کرده اند. قضیه از این قرار است که در این روز، ارتش رستگاری این کشور در سال 1983 به افتخار آن دسته از اعضای خود که به خاطر جنگ جهانی اول به فرانسه اعزام شده بودند، به عنوان روز ملی دونات نام گذاری کرده.

اگر به این فکر می کنید که جنگ به این شیرینی چه ربطی دارد باید بگوییم که در دوران جنگ جهانی اولی 250 نفر داوطلب از ارتش رستگاری راهی پاریس شدند. این افراد با کمبود مواد غذایی و محصولات تازه پخته شده در میدان جنگ و میان سربازها رو به رو شده بودند. به همین دلیل دو نفر از این افراد به نام های مارگارت و هلن ایده پخت این شیرینی را ارائه دادند و نیز عملی کردند. مارگارت در دفتر خاطرات خود و در انتها یک روز شلوغ نوشته است: امروز 22 کیک، 300 پیراشکی و 700 فنجان قهوه آماده کردیم. در این راه طولی نکشید که زنان دیگری نیز به آنان پیوستند.

پس از گذشت سال های بسیار زیاد، این مدل از شیرینی ها به عنوان دونات دولیس معروف شدند. جالب است بدانید که این شیرینی را در کشورهای مختلف به سبک های مختلفی می پزند. در آفریقای جنوبی دونات را در شربتی ادویه دار و نارگیلی می غلتانند. در مراکش نیز شیرینی شبیه به دونات به نام Sfenj می پزند که آغشته به عسل است و با پودر شکر تزئین می شود.

این شیرینی در هندوستان در اصل یک میان وعده حلقه ای شکل و بسیار خوش طعم است که به آن vada می گویند. در کشور چک این شیرینی به سبک آمریکایی وجود دارد اما قبل از آن هم شکل حجیم و ژله ای آن نیز در این کشور رواج داشته است. آلمانی ها انواع این شیرینی ها را به شکل بومی خود و بعلاوه دونات آمریکایی را دارند که از همتایان بومی خود محبوبیت کمتری دارند. اندونزی نیز یک خوراکی دارد به نام kentang که چیزی شبیه اینش شیرینی و پیراشکی است. حلقه هایی از آرد و پوره سیب زمینی و پوشش داده شده در پودر شکر یا قند و تخم مرغ است. در دانمارک این شیرینی به شکل و شمایل آمریکایی آن موجود است. در ایران نیز این شیرینی را هم در نمونه های جهانی و هم در نمونه های بومی و سنتی آن پیدا نمود.

طرز تهیه دونات

برای درست کردن این شیرینی می توانید تا از آرد، شیر، شکر، کره، نمک، تخم مرغ، خمیر مایه و آب استفاده نمایید. ابتدا یک دوم پیمانه شکر، خمیر مایه و آب ولرم را باهم کامل مخلوط می کنیم و به مدت 10 دقیقه کنار می گذاریم. بعد تخم مرغ ها را همراه با وانیل داخل ظرفی تمیز با چنگال هم می زنیم. آرد را هم 3 بار الک می کنیم تا فضای بین آن باز شود.

در یک ظرف بزرگ کره و یک قاشق چای خوری شکر را با هم مخلوط می کنیم و با همزن برقی هم می زنیم تا کره کرم رنگ شود سپس تخم مرغ را اضافه می کنیم و حدود یک دقیقه با همزن هم میزنیم بعد از مخلوط شدن شیر را کم کم اضافه می کنیم و حین اضافه کردن مدام هم می زنیم. سپس مواد خمیر مایه را که کنار گذاشته بودیم اضافه می کنیم و به مدت یک دقیقه هم می زنیم حالا آرد را در سه مرحله آرام آرام اضافه می کنیم و حین اضافه کردن مدام با یک قاشق چوبی هم می زنیم تا آرد گلوله گلوله نشود و همه مواد صاف و یک دست شوند.

داخل یک کاسه بزرگ را با روغن مایع چرب می کنیم و خمیر را داخل آن قرار می دهیم و روی آن را با یک نایلون بزرگ می پوشانیم و سپس یک پارچه بزرگ را روی نایلون پهن می کنیم و حدود 40 دقیقه می گذاریم تا پف کند، روی خمیر را باز می کنیم و به مدت 20 دقیقه کنار می گذاریم.

داخل یک قابلمه بزرگ تفلون میزان زیادی روغن را داغ می کنیم به طوری که روغن روی شیرینی ها را بپوشاند، سپس یکی یکی گلوله ها را داخل روغن می اندازیم تا سرخ شود. به محض این که رنگ آن طلایی شد باید از روغن بیرون آورده شود. اگر این شیرینی را به صورت شکری دوست دارید بعد از سرخ شدن وقتی دونات هنوز داغ است میزانی شکر روی آن بپاشید. اگر این شیرینی را شکلاتی دوست دارید، یک بسته شکلات شیری را داخل یک ظرف روی بخار کتری قرار دهید تا به روش بن ماری ذوب شود سپس روی شیرینی ها بریزید.