خوراک های سنتی اصفهان چقدر جهانگرد جذب می کنند؟ - مجله سی نوا

تازهترین راه کشف فرهنگ های بومی، تجربه آن از نزدیکترین فاصله ممکن است، امروزه جهانگردان دیگر خودشان را به تورهای بازدید از جوامع بومی محدود نمی کنند، بلکه نیاز دارند حس کنند که در زندگی روزانه مردم بومی درگیر شده اند و از طریق شرکت فعال در کارگاه ها و برنامه های آموزشی بومی قابلیت های خلاقانه خود را به منصه ظهور برسانند. جهانگردان به جای اینکه تماشاگر صنایع دستی مردم بومی باشند، در کارگاه های تولید این گونه محصولات شرکت می کنند و به این ترتیب می توانند ضمن پرورش خلاقیت و مهارتشان، با فرهنگ بومی تماس عمیق برقرار کنند. این گونه فعالیت های خلاقانه راه عالی برای یکی شدن با فرهنگ بومی، کشف استعدادهای نهفته و به یادگار بردن خاطرات هنری است.

اصفهان به عنوان یک مقصد جهانگردی فرهنگی حائز اهمیت که دارای سایت های تاریخی غنی که حتی دارای آثار ثبت جهانی یونسکو است دارای قابلیت هایی در زمینه گرشگری خلاق است. چه در بحث صنایع دستی که شهر اصفهان درواقع این شهر نیز به شبکه شهرهای خلاق یونسکو پیوسته است و چه در بحث خوراک شناسی که از دیرباز غذاها و شیرینی جات شهر اصفهان طرفداران بسیاری داشته و باعث جلب توجه جهانگردان این شهر نیز بوده است.

بنابراین شهر اصفهان توان و قابلیت هایی را برای اجرای تورهای با موضوع جهانگردی خلاق در حوزه صنایع دستی و غذا و خوراک را داراست و توسعه این نوع جهانگردی نه تنها قادر است به توسعه جهانگردی پایدار یاری کند بلکه می تواند به جذب جهانگردان، اشتغالزایی، افزایش درآمد، ارتقای سطح زندگی جامعه محلی شهر اصفهان یاری رساند.

در سال 2006 مفهوم جهانگردی خلاق از طریق سازمان آموزش، علوم و فرهنگ جامعه ملل متحد در برنامه شبکه شهرهای خلاق مورد پذیرش قرار گرفت و بدین ترتیب، سازمان مزبور تعریف خود از این مفهوم را ارائه کرد: جهانگردی خلاق سفری است که با هدف نیل به یک تجربه دست اول و کنش مندانه اجرا شده و همراه یادگیری مشارکتی هنرها، میراث فرهنگی یا ویژگی های خاص یک مکان است و با ساکنین مقصد جهانگردی که خالق فرهنگ زنده آن مکان هستند ارتباطی مفید فراهم می سازد.

اصفهان به سبب موقعیت جغرافیایی و اقلیم کویری که دارد از روزگاران گذشته تا به امروز با طیف وسیعی از مواد غذایی اولیه روبرو بوده است. وجه مشترک بیشتر این غذاها ظاهر حلیمی شکل آنها و اینکه با نان سرو می شوند. همچنین گوشت نیز جز مواد اولیه اصلی غذاهای اصفهانی است.

اصفهانی ها غذای دیگری دارند با نام گوشت و عدس. این غذا هم روشی پختی مشابه گوشت و لوبیا دارد با این تفاوت که در آن بجای لوبیا سفید از عدس استفاده می کنند. گوشت و نخود (یخنی نخود) هم طرز تهیه ای مشابه دارد با این تفاوت که در آن از نخود استفاده می شود. این نکته را در نظر بگیرید که این غذا با نخود آب اصفهانی تفاوت دارد.

براساس مقاله خوراک های سنتی اصفهان چقدر جهانگرد جذب می کنند؟ باید بدانید که شهر تاریخی اصفهان علاوه بر ابنیه تاریخی و آثار تاریخی و دستاوردها و میراث فرهنگی ملموس و ناملموس، و علاوه بر صنایع دستی های معروف آن که این شهر را به عنوان شهر خلاق یونسکو شناسانده است، از تنوع در خوراک، هنر آشپزی و شیرینی پزی و نحوه سرو و مصرف منحصر بفردی است. هنر آشپزی و آماده سازی خاص، نحوه مصرف و نوع میل کردن، و سرو آن گویای این قضیه است.

جهانگردی خلاق ، گونه تازهی از جهانگردی است که به جهانگردان اجازه می دهد تا با نزدیکی به جامعه محلی و فرهنگ محلی تجربه تازه داشته و آموزش ببیند و خود در فعالیت ها مشارکت کنند به نوعی یک تجربه دست اول داشته باشند که ممکن است تا به حال تجربه نکرده باشند. شهر اصفهان بالاخص در زمینه خوراک و آشپزی می تواند پتانسیلی باشد در جهت توسعه گرشگری خلاق با رویکرد خوراک شناسی و جهانگردان خلاق در کارگاه های شیرینی پزی، آشپزخانه های سنتی، خانه های بومگردی و محلی و در کنار مردم محلی به مشاهده نحوه آماده سازی، و مشارکت در پخت و آماده سازی آن و نهایت چشیدن و میل کردن خوراکی های سنتی مقصد بپردازند و تجربه دست اولی را داشته باشند و میتوان تورهای جهانگردی با ترکیبی از جهانگردی خلاق و خوراک را ارائه داد و به توسعه جهانگردی ملی و محلی یاری شایانی کرد.

در همین چارچوب پیشنهاد می شود بخش دولتی و خصوصی به توسعه جهانگردی خلاق خوراک در شهر اصفهان و سرمایه گذاری برای این گونه جهانگردی بیشتر توجه و تمرکز کنند. همچنین در قالب تورهای جهانگردی خلاق و کارگاه های آموزشی آشپزی از طریق جامعه محلی جهت مشارکت جهانگردان در مراحل آماده سازی خوراک های سنتی اصفهان راه اندازی شود.

همچنین بخشی از کارگاه های فعال شیرینی پزی در شهر اصفهان برای حضور جهانگردان جهت مشاهده، آموزش و مشارکت در تولید آماده سازی و تورهای انفرادی و گروهی از طریق تورگردانان به مقصد اصفهان جهت جهانگردی خلاق خوراک و جهانگردی غذا و یاری به رونق اینگونه جهانگردی ایجاد شود.

برگزاری جشنواره های خوراک در محیطهای مختلف روستایی و شهری اصفهان، اجرای تورهای غذا برای آموزش پخت غذاهای محلی، برگزاری کلاس های آشپزی و آموزش نحوه پخت انواع غذاها می تواند به توسعه جهانگردی خوراک در استان اصفهان یاری شایانی کند.

مقاله پژوهشی بررسی قابلیت های جهانگردی خلاق با موضوع خوراک شناسی شهر اصفهان به قلم فاطمه راشکی (دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری) و سامان شافعی (کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی جهانگردی) در دومین رویداد سراسری ایران و جهانگردی خوراک در سده نو که همزمان با هفته جهانگردی در مرکز همایش های بین المللی صدا و سیما برگزار شد، به عنوان مقاله علمی و پژوهشی برتر انتخاب و از هر دو محقق این مقاله با اهدای لوح تجلیل شد.