با تار آوا آشنا شوید
به گزارش مجله سی نوا، به سختی می توان با توجه به نوع متریال به کاررفته درباره ساخت ساز تار قضاوت کرد. به شکل سنتی چوب مورداستفاده برای ساخت کاسه و دسته تار همواره توت و گردو بوده است و سازندگان معدودی تجربه های نو و متنوع در این زمینه انجام داده اند که همه گیر و دائمی نشده است. آنچه نقشی مشخص کننده در کیفیت صدای ساز تار دارد، کیفیت و ساختمان چوب به کاررفته در ساخت آن است.
فاکتورهایی مانند سالخوردگی یا به عبارت دیگر خشک بودن چوب، یکدست و یکنواخت بودن رگه ها و وجودنداشتن گره در مشخص خاصیت آکوستیکی و درنهایت کیفیت صدای ساز تأثیر زیادی می گذارد. غیر از متریال اصلی به کاررفته در ساخت کاسه و دسته تار استاندارد های دیگری نیز معمول است مانند: استفاده از استخوان در دو طرف دسته برای افزایش عمر دسته و زیبایی ظاهری ساز در ترکیب با نوار میانی که معمولا از چوب فوفل ساخته می گردد. بعضی تزئینات دیگر مانند نقش و نگار روی دسته ساز که در تار آوا نیز به کار رفته است، تنها در راستای زیبایی بخشیدن به تار نقش دارند و در کیفیت صوتی یا نوازندگی آن تأثیری نمی گذارند اما در قیمت ساز تار نیز بی تاثیر نیست.
یکی از مشخصات متمایزکننده این ساز با ساختمان های سنتی، ساختار و شکل جعبه گوشی های کوک یا به اصطلاح سرپنجه این تار است. به شکل سنتی جعبه گوشی های ساز تار به شکل مکعب مستطیل ساخته شده و گوشی ها به صورت دو زوج سه تایی از بالا و پایین جانمایی می شوند. به این نحو که گوشی های بالایی که مربوط به سیم های زرد و بم هستند، یکی در جلو و دو گوشی در عقب قرار گرفته اند و گوشی های پایینی که مسئولیت کوک سیم های سفید را دارند، دو تا در جلو و یکی در عقب قرار می گیرد. این شکل چیدمان سنتی به علت دشواربودن تعویض سیم در گوشی های درونی ساز و دسترسی نامناسب به بعضی از گوشی ها برای کسانی که دستان کوچک تری دارند، سال هاست که مورد اصلاح و بازبینی قرار گرفته است. اولین بار استاد قنبری مهر، سازنده طرازاول ویلن، به ابداع و ساخت ساز با جعبه گوشی های تازه دست زد؛ به همین علت ساختار خطی گوشی ها که در ساز آوا هم به کار رفته است، گاه به نام استاد قنبری مهر شناخته می گردد.
منبع: دیجیکالا مگ