جاده ابریشم از این بازار عبور می نموده است - مجله سی نوا

بازار خان یزد با معماری فوق العاده و زیبایش و نیز با قدمت بسیار و طولانی ای که دارد دل هر رهگذر و گردشگری را می رباید. مجله گردشگری خبرنگاران در این مقاله به گشت و گذاری کوتاه در شهر زیبای یزد رفته است، با ما همراه شوید.

یزد

یزد یکی از زیباترین شهرهای ایران است که ردپای تاریخ و فرهنگ کهنش را در جای جای آن با تماشا اماکن تاریخی بسیاری می توان متوجه شد. یکی از زیباترین اماکن تاریخی و تماشای یزد بازار خان یزد است که علاوه بر جنبه تجاری و تاریخی از نظر فرهنگی نیز یکی از ارزشمندترین جاذبه های توریستی شهر یادگیرهای محسوب می شود.

بازار خان یزد تنها یکی از اماکن تاریخی در مجموعه خان یزد است. در محله لب خندق علاوه بر بازار خان، مدرسه خان، حمام خان و میدان خان یزد را هم می توان مشاهده کرد که به همه آنها باهم مجموعه خان یزد گفته می شود.

تاریخچه بازار خان یزد

قدمت این بازار سنتی و مجذوب کننده به زمان قاجار و قرن نوزدهم میلادی برمی شود؛ اما بیشترین توسعه بازار خان یزد در زمان ناصرالدین شاه رخ داد. نوادگان محمد خان بافقی یکی از حکام یزد در زمان قاجار، کسانی بودند که برای توسعه و پیشرفت بازار بسیار کوشش کردند. آنها این بازار را به تدریج بزرگ تر و کامل تر کردند تا بالاخره به شکل امروزی اش عایدی.

جالب اینجاست که این بازار دقیقا بر سر راه جاده ابریشم واقع شده بوده و مبادلات تجاری این جاده از مسیر بازار خان یزد صورت می گرفته است. با این وجود افراد معمولی حق ورود به این بازار را نداشتند و تجارت در این بازار تنها مخصوص اشراف زادگان و خان های دوران قاجار بوده است. همین علتی شد که مردم عادی این بازار را با نام بازار خان بشناسند و کم کم بازار یزد با نام بازار خان یزد معروفیت یافت.

طول بازار خان یزد به 274 متر می رسد و علاوه بر طولانی ترین، پهناورترین بازار سنتی یزد محسوب می شود. از جمله ویژگی های شاخص این بازار تاریخی، معماری سنتی و بافت دست نخورده اش که همچنان پابرجا و مستحکم به جای مانده است. این بازار یکی از مهم ترین مراکز مبادله کالا در شهر یزد از قدیم تا به امروز بوده و به عنوان هسته اصلی مالی تجاری شهر یزد شناخته می شود.

در این بازار صد و پنجاه و سه باب مغازه وجود دارد که پنجاه و سه باب آن در بخش شمالی و جنوبی و صد باب آن در بخش شرقی و جنوبی واقع شده است. بعد از ساخت خیابان قیام برخی از حجره های این بازار تخریب شدند و همین عامل این تقسیم بندی شده است.

با اینکه گذر زمان چهره بازار را تغییر داده است؛ اما حجره های اصیل آهنگری، مسگری و طلا و جواهرسازی در بازار خان یزد همچنان مانند گذشته پر رونق و پر رفت وآمد هستند. با قدم زدن در کوچه پس کوچه های این بازار و راسته های مختلفش گویی مهمان سفری به گذشته شده اید. بازار خان یزد در سال 1382 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

معماری بازار

یکی از ویژگی های شاخص بازارهای قدیمی داشتن کوچه پس کوچه و دالان های مختلف است که بازار خان یزد نیز از این قاعده مستثنا نیست. یکی دیگر از ویژگی های بازار سرپوشیده بودن آن است که باعث می شود هوای بازار در منطقه کویری با تابش زیاد آفتاب، خنک و مطلوب باد و با قدم زدن در آن گرمازده و اذیت نشوید.

از دیگر ویژگی های این بازار می توان تیمچه های آن اشاره نمود. از آنجایی که این بازار، طولانی ترین بازار شهر یزد است، تیمچه های (منظور از تیمچه، همان کاروان سراهای کوچک است که در دل بازارهای سنتی و قدیمی قرار دارند) متعددی دارد که باعث پیچ درپیچ شدن این بازار قدیمی شده اند.

هر قسمت از بازار نام مخصوصی دارد و در هر بخش آن یک حرفه خاص در جریان است. منحصربه فردترین بازار در میان این دالان ها و تیمچه ها، بازار قیصریه است که معماری آن برای هرکسی مجذوب کننده و دلرباست.

تماشای های بازار خان

در میان راسته ها و بازارهای مختلف بازار خان یزد، راسته طلافروشی ها و مسگرهای آن نیز به خاطر قدمتی که دارند از همه معروف ترند. راسته مسگرها به علت ارزشی که این حرفه به عنوان یک حرفه سنتی و تاریخی دارد مجذوب کنندهیت خاصی دارد. راسته طلافروشی های بازار خان یزد که به بازار زرگرها معروفیت دارد نیز به خاطر شرایط تجاری و قدمت دیرینه اش از اهمیت خاصی برخوردار است.

آدرس بازار خان یزد

آدرس بازار خان یزدبازار خان در خیابان قیام واقع در محله لب خندق واقع شده است.