چگونه وای فای را برای دستگاه هایی که بیشتر نیاز دارند اولویت بندی کنیم - مجله سی نوا

اتصال همزمان چندین دستگاه به یک وای فای، سرعت اینترنت را با مشکل روبرو می کند. به ویژه وقتی صحبت از بازی آنلاین و استریم ویدئو است. هرچقدر شما یک اینترنت پرسرعت داشته باشید یا از وای فای قوی بهره ببرید؛ باز هم هجوم همزمان چند گوشی موبایل و تبلت و لپ تاپ و پی سی به وای فای، باعث افت سرعت و کیفیت اینترنت می شود.

بسکمک از روترها و مودم روترهای پیشرفته امروزی دارای ویژگی به نام Quality of Service هستند که به زبان ساده به شما امکان می دهد تا برخی دستگاه ها و ترافیک ها را مجوزهای بالاتری برای دسترسی به اینترنت و وای فای بدهید و آن ها در اولویت باشند. هر زمان که پهنای باند وای فای محدود می شود و چندین دستگاه به طور همزمان متصل هستند؛ اولویت برخورداری از پهنای باند با این دستگاه های VIP است.

تقریبا همه روترها یا مودم روترهای عرضه شده در چند سال اخیر، از ویژگی QoS بهره می برند ولی ممکن است برای آن نام دیگری انتخاب کرده باشند. با جست وجو در پنل مدیریت تحت وب دستگاه یا مراجعه به دفترچه راهنما و در نهایت کنکاش در اینترنت می توانید گزینه های QoS دستگاه خود را پیدا کنید.

استفاده از ویژگی QoS اهمیت بالایی دارد. تصور کنید شما هر روز باید در کلاس های آنلاین شرکت کنید و به سرعت و پهنای باند زیادی نیاز دارید. می توانید به لپ تاپ خود در پنل مودم یا روتر اولویت بالایی بدهید تا هر زمان که وارد کلاس آنلاین می شوید؛ اگر چندین دستگاه دیگر هم به وای فای خانگی شما متصل هستند؛ مطمئن باشید مسئله ای برایتان پیش نمی آید و به اینترنت با کیفیت مناسبی دسترسی دارید.

در غیر این صورت، احتمالا بارها شاهد قطعی اتصال، کاهش سرعت اینترنت و افت کیفیت تصاویر و صدا خواهید وصل بود و مرتبا باید از دیگران خواهش کنید که به اینترنت وصل نشوند تا بتوانید کلاس آنلاین خود را برگزار کنید.

ویژگی QoS چیست؟

سال ها است اصطلاح Quality of Service یا QoS مطرح است و در همه انواع شبکه ها هم به کار گرفته می شود. به طور کلی، QoS به معنای اولویت دادن به برخی وسایل یا فعالیت ها در شبکه است که مهم تر از دیگران هستند.

در وای فای، هر زمان که روتر مجبور می شود به چندین دستگاه سرویس بدهد و پهنای باند را تقسیم بندی کند؛ اولویت دریافت پهنای باند و بسته های اینترنت را به دستگاهی می دهد که در QoS بالاترین اولویت را دارد. در غیر این صورت، همه دستگاه ها با هم دریافت و ارسال بسته دارند که نتیجه ای جز افت شدید اینترنت نیست.

یک مثال دیگر می زنیم: تصور کنید در خانه یک کنسول بازی پلی استیشن 5، لپ تاپی که بچه ها استفاده می کنند؛ تلویزیون هوشمند در اتاق نشیمن و چندی گوشی موبایل دارید. اگر همه این دستگاه ها با هم به وای فای خانگی شما وصل شوند؛ حتی در صورتی که سرعت وای فای شما 50 مگابیت هم باشد؛ باز به مشکل برخورد می کنید.

اما با ویژگی QoS می توانید گوشی موبایل خودتان را اولویت بالا تعریف کنید تا هنگام ویدئوکنفرانس ها و تماس های تصویری در اپلیکیشن زوم به مشکل برنخورید. پس از آن می توانید کنسول پلی استیشن 5 را اولویت بالا بدهد و پس از آن تلویزیون هوشمند و در نهایت لپ تاپ و گوشی های موبایل قرار می گیرند.

در ضمنً، QoS کمک می کند کارهایی مانند دانلود آپدیت نو ویندوز در پس زمینه ویندوز، بر تماس تصویری شما ارجحیت داده نشود.

البته، باید بدانید که QoS لزوما تضمین نمی کند که همیشه دستگاه انتخابی شما همیشه یک اتصال پرسرعت و مطمئن و سالم و قوی دریافت می کند اما تضمین می دهد دستگاه شما در اولویت استفاده از پهنای باند شبکه و اینترنت باشد. نقش سرعت اینترنت شما در QoS بسیار مهم است. وقتی شما یک اینترنت ADSL با سرعت 10 مگابیت داشته باشید؛ طبیعی است که حتی اگر یک دستگاه به وای فای وصل باشد؛ باز هم مشکل خواهید داشت چه برسد به چندین دستگاه.

اما وقتی دارید از اینترنت 4G LTE یا 5G یا FTTH استفاده می کنید و مثلا سرعت اینترنت شما به طور میانه 100 مگابیت است؛ آن گاه اولویت بندی دستگاه های شبکه معنی پیدا می کند و می توانید مطمئن باشید همیشه بهترین سرعت اینترنت را روی دستگاه مهم خود دارید.

وقتی ویژگی QoS را در روتر یا مودم فعال می کنید؛ چت های ویدئویی، بازی های آنلاین و استریم فیلم در اولویت قرار می گیرد و سایر کارها مانند وب گردی، دانلود، بررسی ایمیل و مشابه این ها در اولویت پایین تری هستند.

در نهایت، نحوه استفاده از QoS به شما بستگی دارد ولی مدیریت و کنترل و اینکه چه میزانی برای هر دستگاه تعیین شود؛ به قدرت روتر و مودم شما بستگی دارد.

برخی روترها اجازه می دهند دقیقا تعریف کنید ترافیک بازی های آنلاین یا چت ویدئویی در اولویت باشد و برخی روترها از شما می خواهند میزان حجم و پهنای باند تعریف کنید یا ترافیک های مختلف را اولویت بندی کنید. روترهای گیمینگ، به طور اتوماتیک ترافیک یک کنسول بازی یا گیم را شناسایی و به آن اولویت بالایی می دهند. باید بررسی کنید روتر یا مودم شما در بخش QoS چه قابلیت ها و ابزارهایی دارد و به خوبی از آن ها بهره ببرید.

چگونه QoS را تنظیم کنیم؟

طبیعی است روترهای پیشرفته، پنل تنظیمات QoS قوی تری دارند و به شما اجازه می دهند دستگاه ها، اپلیکیشن ها و وظایف خاصی را بهتر اولویت بندی کنید؛ در حالی که روترهای ساده تر به طور اتوماتیک ترافیک های استریم ویدئو و صوت را تنظیم می کنند.

برای مثال، اگر از روتر گوگل Nest Wi-Fi در یک شبکه مش وای فای استفاده می کنید؛ می توانید اپلیکیشن Google Home را روی گوشی خود باز کرده و روی برگه Wi-Fi بزنید و سراغ گزینه Set priority device در بخش Devices بروید. به یاد داشته باشید که می توانید اولویت را فقط به یک دستگاه و برای زمان محدودی بدهید.

از همان صفحه Wi-Fi در برنامه Google Home، روی Settings بزنید و بعد سراغ گزینه Preferred activities بروید تا نوع استفاده هایی در شبکه که باید اولویت داشته باشند را انتخاب کنید. انتخاب های شما می تواند Video conferencing و Gaming باشد و تا زمانی که آن ها را خاموش نکردید؛ در اولویت استفاده از پهنای باند اینترنت باشند.

اگر یک روتر یا مودم روتر از برندهایی مانند نت گیر، ایسوس، تی پی لینک، دی لینک، لینک سیس و غیره دارید؛ می توانید وارد پنل مدیریتی تحت وب دستگاه شده و از بخش Advanced سراغ QoS setup بروید. ممکن است تنظیمات QoS در دستگاه های مختلف کمی متفاوت باشد ولی با اندکی جست وجو می توانید آن را پیدا کنید.

در روترهای نت گیر باید روی گزینه Setup QoS rule بزنید و بعد Add Priority Rule را انتخاب کنید. در اینجا انتخاب های متعددی دارید؛ مثلا می توانید Online Gaming را انتخاب کنید تا مطمئن شوید در هنگام بازی های آنلاین هیچ گونه تاخیر و لگی روی بازی ندارید یا Applications را انتخاب و یک برنامه تحت وب را تیک بزنید.

می توانید با گزینه Ethernet LAN port اولویت را به دستگاه متصل به درگاه شبکه اترنت LAN بدهید یا از طریق MAC Address دستگاه های مختلف متصل به وای فای را با دادن آدرس مک آن ها اولویت بندی کنید.

روترهای ساده فقط به شما اجازه می دهند یک دستگاه را از طریق MAC Address تعریف و اولویت بندی کنید.