گزارش، اهداف اصلی ترین حزب مخالف اردوغان برای آینده ترکیه چیست؟ - مجله سی نوا

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران٬ عمر حزب جمهوری خلق به درازای عمر جمهوری ترکیه است.

در سال 1923 میلادی و همزمان با تاسیس جمهوری ترکیه٬ حزب جمهوری خلق٬ به عنوان یگانه حزب سیاسی ترکیه تاسیس شد و مصطفی کمال - که بعدها لقب آتاتورک را برگزید - علاوه بر رئیس جمهور٬ رهبر حزب شد.

این حزب بر اساس ساختار تک حزبی تا سال 1950 میلادی٬ به شکل یک قبضه قدرت را در اختیار داشت و پس از آن نیز٬ با آن که رفته رفته بخش قابل توجهی از قدرت خود را از دست داد، اما علاوه بر نیروهای مسلح٬ دستگاه سیاسی - اجرایی٬ حکومت و پارلمان٬ در حوزه های اجتماعی٬ دانشگاهی٬ قضائی و اطلاعاتی - امنیتی٬ همیشه نفوذ ایدئولوژیک داشته و دارد و علاوه بر اصرار بر هویت سوسیال دموکرات٬ مبلغ لاییسم و کمالیسم است.

این حزب که در حال حاضر٬ آرای 22 تا 25 درصد از مردم ترکیه را در اختیار دارد٬ همچون بسیاری دیگر از احزاب ترکیه٬ نتوانست به خاطر شیوع کرونا کنگره خود را برگزار کند و حالا رفته رفته به دنبال برگزاری کنگره است.

کمال کلیچدار اوغلو رهبر این حزب٬ امروز در روزنامه جمهوریت٬ با انتشار مقاله ای٬ پرده از اهداف جدیدی برداشته که در کنگره مزبور٬ مورد توجه قرار خواهد گرفت.

فحوای نوشته این سیاست مدار٬ نشان می دهد که حزب جمهوری خلق به عنوان قدیمی ترین حزب تاریخ معاصر ترکیه٬ به دنبال رسیدن به اقتدار و کنار زدن آکپارتی و تاکید بر قدرت دریافت دولت اجتماعی و خدمت گذار در دوران پساکرونا است.

فرازهای مهم مقاله رهبر حزب جمهوری خلق٬ از این قرار است:

اهمیت دولت اجتماعی در دوران جدید

بر اساس روینمودهای فکری و سیاسی آتاتورک٬ دولت گرایی و توجه به ضرورت های حکمرانی٬ از اصول مهم سیاسی است. ضروری است این اصل٬ در دوران جدید٬ تعاریف نوینی پیدا کند.

شرایط امروز دنیا و شیوع گسترده ویروس کرونا٬ اثبات نموده که توجه به اصل مهم دولت اجتماعی٬ یک ضرورت مهم است. دولت داری٬ فقط اتکا به نوستالژی و یاد گذشته و بها دادن به تابوهای قدیمی نیست.

رمان نویس برجسته ترکیه کمال طاهر٬ در کتاب دولت مادر٬ موجدیت دولت را به عنوان کسی وصف می نماید که نمی خورد بلکه می خوراند. بر این اساس در شرایط کنونی هم٬ دولت اجتماعی باید راهگشای حل مسائل سیاسی و مالی کشور باشد.

برای منافع عمومی و عالی ملت

در سومین کنگره حزب جمهوری خلق در سال 1931 میلادی٬ مطلبی به قلم آتاتورک در خصوص دولت گرایی نوشته شده که در اساسنامه حزب نیز جای گرفته است.

در آن مطلب٬ به این اشاره شده که دولت٬ باید برای رفاه عمومی و منافع عمومی و عالی ملت٬ با برنامه های عمومی مالی سر و کار پیدا کند و در راستا توسعه و پیشرفت٬ تمام توان خود را به کار بگیرد.

به این ترتیب٬ راه برای فعالیت فعلی و عملی دولت در حوزه های مالی باز شد تا بر اساس منافع ملت٬ در بعضی از حوزه ها٬ بازیگر اصلی باشد. در شرایط فعلی نیز در اساسنامه حزب ما٬ شعار دولت برای مردم و نه مردم برای دولت برجسته شده تا تمام امکانات سیاسی و مالی دولت برای خدمت به ملت به کار گرفته شده و اصول مهمی همچون حقوق و دموکراسی٬ مورد توجه باشد.

چاه بکَنند٬ چاه پر نمایند

موضوع دولت گرایی و ابعاد فکری و سیاسی آن٬ در شرایطی در اساسنامه حزب ما نهاده شد که بحران عظیم مالی دنیا در سال 1929 میلادی تمام کشورها را در بر گرفته بود.

در آن دوران٬ میزان بیکاری در ترکیه از 8 به 22 درصد رسید و در آمریکا نیز٬ شمار بیکارها از 3 درصد سال 1929 در سال 1932 به عدد 25 درصد رسید.

لذا در آن سال ها٬ در ترکیه نیز مانند ده ها کشور دیگر٬ دست به اصلاحات مالی زده شد و به جای اندیشه اقتصاد لیبرال٬ تفکر اقتصاد دولتی بر تمام حوزهها مستولی شد.

تفکرات مالی کینز که با تعبیر عوامانه چاه بکَنند٬ چاه پر نمایند٬ شهرت یافت٬ به دنبال آن بود که دولت در حوزه استخدام٬ مداخله کند و لااقل مردم را با کف دستمزد٬ راضی نگه دارد.

وقتی که آتاتورک می گفت: دارم خفه می شوم

چند و چون رویکرد آتاتورک در قبال مسائل ناشی از بحران مالی سالیان 1929 تا 1931 در سخنرانی های او قابل درک است. او در سال 1930 در سخنرانی افتتاحیه مجلس٬ آشکارا به این اشاره نموده که بحران مالی دنیای به ویژه در حوزه کشاورزی٬ زراعت و صنایع غذایی٬ بر ترکیه نیز تاثیر منفی گذاشته است.

یک سال پس از آن نیز یعنی در افتتاحیه مجلس در 1931 میلادی٬ از این موضوع سخن گفته که مردم ترکیه دچار فقر شده اند.

در همان سال بود که آتاتورک به سفر رفت و در بسیاری از استان های ترکیه و به ویژه مناطق آناتولی٬ به شکل رودرو با مردم صحبت کرد.

بر اساس خاطرات منشی مخصوص او حسن رضا سویاک٬ روزی در حین این سفرها٬ آتاتورک به حسن رضا گفته است:دارم خفه می شوم فرزند! دلم می گیرد و ملول می شوم وقتی که همه مردم از فقر و نداری گلایه می نمایند. می بینی؟ به هر جایی که سفر می کنیم٬ مردم از گرسنگی و نداری می نالند.

راه نجات کشور از دیدگاه آتاتورک

پس از آن که آتاتورک در اقصی نقاط کشور و در آن شرایط بحران مالی٬ مسائل را به چشم خود دید٬ در سال 1933 میلادی و به منظور نجات کشور نخستین برنامه توسعه مالی را عرضه کرد. در این برنامه٬ کسب حمایت ها و همراهیهای دنیای٬ به شکل جدی مورد تاکید نهاده شده بود.

یکی از دلایل تاکید ویژه آتاتورک بر موضوع توسعه مالی و بها دادن به هر دو بخش حساس صنایع و کشاورزی٬ این بود که به خوبی می دانست که امپراطوری عثمانی در دوران انقلاب صنعتی اروپا٬ شانس و مجال عظیمی را برای رسیدن به توسعه٬ از دست داده بود.

دولت رفاه٬ دولت اجتماعی

پس از جنگ دنیای دوم٬ در تعریف ماموریت دولت ها٬ مفاهیم مهمی همچون دولت رفاه و دولت اجتماعی٬ با این هدف مورد توجه نهاده شد که دولت ها بتوانند با استفاده از قدرت و امکانات خود٬ دریافت کف دستمزدها و حقوق را برای مردم تضمین نمایند تا رفاه نسبی داشته باشند و دولت٬ خادم جامعه باشد.

روزگار امروز

در شرایط فعلی و در حالی که ویروس کرونا همه جا را فرا گرفته٬ در آستانه یک ترجیح و انتخاب مهم نهاده شده و این را به وضوح می بینم که اگر اموال و بودجه های عمومی٬ در راستا تامین اجتماعی٬ سلامت و بیمه و مراقبت از مردم خرج نگردد٬ چه تراژدیهای عظیمی به وجود می آید.

کسانی که اقتصاد ترکیه را به دست نئولیبرال ها سپردند٬ نتوانستند جوابگوی احتیاجهای مردم باشند و با وجود آن که در دنیا امروز٬ دانش٬ داده و اطلاعات٬ به ابزار و مصالح اصلی در اقتصاد تبدیل شده٬ غیرقابل قبول است که ترکیه٬ در حوزه مهمی همچون اقتصاد مبتنی بر خلق ارزش افزوده٬ تا این اندازه ناتوان باشد. لذا باید بر اساس توانایی و پتانسیل عمومی دانشگاه هایمان٬ این فرایند را تغییر دهیم.

در سال 2002 میلادی در کل ترکیه 27 میلیون هکتار از اراضی ما زیر کشت بوده اما این میزان در سال 2019 میلادی به 23 میلیون هکتار کاهش پیدا نموده و کشاورزی ما در شرایط سخت و دشواری است.

سیاست های غلط در حوزه اقتصاد و کشاورزی از سوی دولت فعلی اعمال شده و حتی نهاد معتبر مهمی همچون سازمان برنامه ریزی دولتی ترکیه که دارای اعتبار بین المللی بود٬ بسته شد و بسیاری از مناطق ترکیه همچون شرق٬ جنوب شرقی٬ دریای سیاه و آناتولی٬ مانند فرزندخوانده در نظر گرفته شده و با رفتارهای تبعیض آمیز٬ حزب حاکم به شکلی رفتار کرد که برای گروه های نزدیک به خود٬ امکان استفاده از مواهب٬ رانت مالی را به وجود آورد.

اهداف جدید

1.در متن قانون اساسی٬ ضمن برجسته کردن احتیاج واقعی کشور به نظام سیاسی پارلمانی٬ باید به تغییر نظام انتخاباتی بها داده شده و آزادی٬ شفافیت٬ نظارت و حقوق٬ مورد توجه قرار بگیرد.

2.نظام مالی٬ به جای مصرف و واردات٬ فراوری محور و صادرات محور باشد.

3.بیمه تامین اجتماعی٬ به ویژه در دوران کرونا به شکلی عمل کند که همه کارگران را در بر بگیرد.

4.دولت٬ نباید سرکوبگر و زورگو٬ بلکه باید مشاور٬ چاره ساز و جوابگو باشد و نشان دهد که مالیات ها را در چه راهی خرج نموده است.

5.و.ظیفه انکارناپذیر دولت٬ ارائه بیمه همگانی به تمام شهفرایندان است.

6.حمایت از خانواده های فقیر و خانواده افراد بیکار با ارائه یاری نقدی ثابت و منظم در دستور کار قرار بگیرد.

7.حوزه های حساس آموزش٬ امنیت٬ سلامت و درمان٬ به تمامی به بخش خصوصی سپرده نگردد و در این حوزه ها میزان استخدام افراد٬ به شکل جدی افزایش پیدا کند.

8.طرفداران و نزدیکان به کاخ ریاست جمهوری٬ از امتیازات و رانت هایی استفاده نموده اند که موجب بی عدالتی در تقسیم درآمدها و مواهب مالی شده و باید به این فرایند سرانجام داده گردد.

دولت٬ مهم ترین بازیگر مالی کشور است. مالیات و درآمد و بدهی و دیگر امور مالی حساس در دست دولت است و باید تعیین باشد که دولت٬ مواهب و منابع را در خدمت کدام گروه جامعه به کار بسته است و اینجاست که یک بار دیگر مفهوم دولت اجتماعی٬ اهمیت ویژه پیدا می نماید و لذا دولت باید با مهر مادرانه به مردم خدمت کند.